İnşaat Sektörü Büyüyor Ama Finansman ve Kamu Yatırımları Sıkıntılı
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), 2025 yılının ilk yarısına ilişkin hazırladığı İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nu yayımladı. Rapor, küresel ekonomik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin devam ettiğini, aynı zamanda finansmana erişimde yaşanan zorluklara rağmen, inşaat sektörünün genel ekonominin üzerinde bir büyüme performansı sergilediğini ortaya koyuyor. Ancak, raporda dikkat çekilen bir diğer önemli nokta ise, iç piyasada kamu tasarrufları ve finansman sıkıntılarının sektörü yurt dışı pazarlara yönlendirmesi.
“Belirsizlik Yüksek, Güven Zayıf, Beklentiler Temkinli”
Rapor, “Belirsizlik Yüksek, Güven Zayıf, Beklentiler Temkinli” başlığı altında yayımlandı. Deprem bölgesindeki yeniden imar çalışmaları ve büyük şehirlerde yürütülen kentsel dönüşüm projelerinin sektöre önemli destek sağladığı belirtilirken, kamu projelerinde uygulanan tasarruf tedbirleri ve finansman koşullarının sıkılaşması, sektörün daha temkinli hareket etmesine neden oluyor.
Kamu Projelerinde Şartsız Tasfiye ve Vergi İndirimi Talebi
TMB raporu, kamu projelerinde yaşanan yetersiz ödenekler ve hakediş tahsilatındaki gecikmelerin, müteahhitler üzerindeki mali yükü önemli ölçüde artırdığına dikkat çekiyor. Bu nedenle TMB, tamamlanma oranı yüzde 75‘in altında olan ve yatırım programında öncelik verilmeyen projelere şartsız tasfiye hakkı tanınmasının hem kamu yararına tasarruf sağlayacağını hem de yüklenicilere mali rahatlama getireceğini savunuyor. Ayrıca, vergi tevkifat oranlarının yüzde 2 seviyesine çekilmesi de sektörün öncelikli talepleri arasında yer alıyor.
Yurt Dışı Pazarlarda Büyüme: 6,2 Milyar Dolarlık Yeni İş
Kamu yatırımlarındaki yavaşlama, inşaat sektörünü yurt dışı pazarlara yönlendirirken, Türk müteahhitler 2025‘in ilk yarısında toplam 6,2 milyar dolar tutarında 93 proje üstlendi. Bu projelerin 2,7 milyar dolarlık kısmı Romanya’da, 990 milyon dolarlık kısmı ise Irak’ta gerçekleştirildi. Bu rakamlar, Türk müteahhitlerin uluslararası alandaki rekabet gücünü ve yeteneklerini açıkça gösteriyor.
Raporda vurgulandığı üzere, finansmana erişim özellikle gelişmekte olan ülkelerde faaliyet gösteren firmalar için en büyük zorluklardan biri olmaya devam ediyor. Ancak, Türk firmalarının zamanında teslim kabiliyeti ve esnek yapıları sayesinde uluslararası arenada güçlü konumlarını korudukları belirtiliyor. Bu durum, Türk müteahhitlerin zorlu koşullara uyum sağlama ve rekabet avantajı yaratma becerisini ortaya koyuyor.
Büyüme, Ciro ve İstihdam Göstergeleri
2025‘in ilk çeyreğinde inşaat sektörü yüzde 7,3 büyüyerek üst üste 10. çeyrekte de ekonominin üzerinde bir performans sergiledi. Mayıs ayında inşaat ciro endeksi yıllık yüzde 58, üretim endeksi yüzde 20,3 arttı. Ancak, aynı dönemde malzeme maliyetleri yüzde 17,8, işçilik maliyetleri ise yüzde 31,9 oranında yükseldi. Bu durum, maliyet enflasyonunun sektör üzerindeki baskısını açıkça gösteriyor.
İnşaat sektörünün istihdam içindeki payı yüzde 6,6 olurken, yatırım payı yüzde 6,9 seviyesinde gerçekleşti. Bu rakamlar, sektörün genel ekonomiye sağladığı katkıyı ve istihdam yaratma potansiyelini ortaya koyuyor.
Konut Satışlarında Artış, Yeni Ruhsatlarda Yavaşlama
2025‘in ilk yarısında konut satışları yüzde 26,9 artarak 691 bin 893 adede ulaştı. Haziran ayında ise 107 bin 723 konut satışı gerçekleşerek yıllık bazda yüzde 35,8‘lik bir artış kaydedildi. Konut satışlarındaki bu artış, konuta olan talebin devam ettiğini gösteriyor. Ancak, yeni yapı ruhsatları ve yapı kullanım izin belgelerinde sırasıyla yüzde 21,3 ve yüzde 28 oranında düşüş kaydedilmesi, gelecekte konut arzında bir daralma yaşanabileceği sinyalini veriyor.
Sonuç olarak, TMB’nin İnşaat Sektörü Analizi Raporu, sektörün hem büyüme potansiyelini hem de karşı karşıya olduğu zorlukları net bir şekilde ortaya koyuyor. Finansmana erişimdeki zorluklar, kamu yatırımlarındaki yavaşlama ve artan maliyetler, sektörün önündeki temel engeller olarak dikkat çekiyor. Ancak, Türk müteahhitlerin uluslararası pazarlardaki başarısı ve konut satışlarındaki artış, sektörün dinamizmini koruduğunu gösteriyor.
