Maden Sektöründe Denetim Artıyor: Ruhsat İptalleri Kapıda!
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, maden sektöründe faaliyet gösteren firmalara yönelik önemli bir düzenlemeye gidiyor. Yeni düzenlemeyle, yatırım programlarını aksatan ve raporlama yükümlülüklerini yerine getirmeyen şirketlerin ruhsatları iptal edilecek. Bu adım, sektörde daha disiplinli ve şeffaf bir çalışma ortamı yaratmayı hedefliyor.
Maden Ruhsatlarında Sıkı Takip Dönemi
Bakanlık tarafından yapılan açıklamaya göre, buluculuk hakkı tanınan madenlerde işletme ruhsatı sahibi firmaların yatırım programlarını iki yıl üst üste yüzde 50’nin altında tamamlamaları durumunda ruhsatları iptal edilecek. Bu durum, maden ruhsatı alan ancak taahhütlerini yerine getirmeyen firmalar için ciddi bir uyarı niteliği taşıyor. Amaç, maden kaynaklarının verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak ve yatırımların zamanında hayata geçirilmesini teşvik etmek.
Ayrıca, ön arama faaliyet raporunun süresi içinde verilmemesi de ruhsat iptali için bir diğer önemli sebep olarak belirlendi. Bu durum, firmaların arama faaliyetlerini ciddiye almalarını ve düzenli olarak raporlama yapmalarını zorunlu kılıyor.
Yasa Meclisten Geçti, Yönetmelik Hazır
Enerji ve maden alanlarına yönelik düzenlemeler içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Bu kanun, sektördeki birçok önemli konuyu yeniden düzenliyor. Kanunun uygulanmasına yönelik alt yönetmelik taslağı da hazırlanarak, düzenlemelerin kısa süre içinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Yapılacak değişikliklerle birlikte, maden ruhsat bedellerinin yüzde 70’inin genel bütçeye gelir olarak kaydedilmesine karar verildi. Bu durum, devletin madencilik faaliyetlerinden elde ettiği geliri artıracak ve kamu hizmetlerinin finansmanına katkı sağlayacak.
Maden arama projesinde belirtilen faaliyetlerin niteliğinde ya da maden cinsinde değişiklik yapılması durumunda revize maden arama projesinin de verilmesi zorunlu olacak. Bu, arama faaliyetlerinin daha kontrollü ve şeffaf bir şekilde yürütülmesini sağlayacak.
Dijitalleşme ve Takip Zorunluluğu
Yeni düzenlemelerle birlikte, sondaj faaliyetlerine ilişkin önemli bilgiler de kayıt altına alınacak. Sondaj kuyu lokasyonlarının denetime kadar muhafaza edilmesi ve sondaj sonucunda alınan karotların korunması zorunlu olacak.
Planlanan sondaj başlangıç ve bitiş tarihleri ile sondaj lokasyon bilgilerinin başlangıç tarihinden bir hafta öncesine kadar, sondaj ilerlemesine ilişkin metraj bilgileri günlük olarak e-Maden sistemine girilecek. Bu dijitalleşme adımı, maden arama faaliyetlerinin daha etkin bir şekilde izlenmesini ve denetlenmesini mümkün kılacak.
Ruhsat Uzatım Şartları ve Devlet Hakkı
Ruhsat uzatım taleplerinde ise üretimin en az yüzde 30’u kadar üretim yapılmış olması şartı aranacak. Bu, ruhsat sahiplerini üretim yapmaya teşvik edecek ve atıl durumdaki ruhsatların sayısını azaltacak.
İşletme izni olan maden ruhsatlarından her yıl en az ruhsat bedelinin yüzde 50 fazlası kadar devlet hakkı alınacak. Ruhsat ve rehabilitasyon bedellerinin tamamının ocak ayının sonuna kadar yatırılması zorunlu tutuldu. Bu düzenlemeler, devletin madencilik faaliyetlerinden elde ettiği geliri artırmayı amaçlıyor.
Tahsil edilen rehabilitasyon bedeli tahsil tarihi itibarıyla ilgili kurumların rehabilitasyon bedeli hesabına aktarılacak. Lületaşı ve oltutaşı için düzenlenen ruhsatlardan ruhsat bedeli ve rehabilitasyon bedeli alınmayacak.
Çevre ve Güvenlik Önlemleri Artırılıyor
Özel çevre koruma bölgeleri, Milli Parklar Kanunu’na göre korunan alanlar, sulak alanlar, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları, ormanlar, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri, Kıyı Kanunu’na göre korunması gerekli alanlar, askeri yasak bölgeler, sit alanları, tarım arazisi gibi izne tabi alanlarda izin alınmadan faaliyette bulunulduğunun tespiti halinde işletme faaliyetleri durdurulacak.
Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan devlet ormanlarında madencilik faaliyeti yapılabilmesi için ruhsat düzenlenmeden önce izin alınması zorunlu hale getirildi. Olumsuz görüş verilmesi halinde, ruhsat düzenlenmeyecek. İşletme ruhsatı taban bedeli hariç, başvuru sahibinin ödediği bedellerin iadesi gerçekleşecek. Bu düzenlemeler, çevreye duyarlı bir madencilik anlayışını teşvik etmeyi amaçlıyor.
Sonuç: Sektörde Yeni Bir Dönem
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın maden sektörüne yönelik getirdiği bu yeni düzenlemeler, sektörde daha sıkı bir denetim ve şeffaflık dönemini başlatıyor. Yatırım yapmayan ve raporlama yükümlülüklerini yerine getirmeyen firmaların ruhsatlarının iptal edilmesi, sektörde rekabetin artmasına ve kaynakların daha verimli kullanılmasına katkı sağlayacak. Ayrıca, çevre ve güvenlik önlemlerinin artırılması, sürdürülebilir bir madencilik anlayışının benimsenmesine yardımcı olacak.
Bu düzenlemelerin, maden sektöründe faaliyet gösteren firmaların iş yapış şekillerini yeniden gözden geçirmelerine ve daha disiplinli bir çalışma ortamı oluşturmalarına yol açması bekleniyor.
