Taksi ve Dolmuşlara Vergi Şoku: Ulaşım Maliyetleri Artacak, Zamlar Kapıda
Büyükşehirlerde yaşayan vatandaşlar için ulaşım maliyetleri artabilir. Taksi, dolmuş ve diğer toplu taşıma araçlarına uygulanan vergi muafiyetinin kaldırılması, 2026 yılından itibaren geçerli olacak yeni bir dönemi işaret ediyor. Bu durum, ulaşım sektöründe faaliyet gösteren esnafı ve dolayısıyla vatandaşı doğrudan etkileyecek.
Vergi Muafiyeti Kalktı: Ulaşım Sektöründe Yeni Dönem
Büyükşehir sınırları içindeki taksi, dolmuş, halk otobüsü ve servis araçlarına tanınan vergi muafiyetinin kaldırılmasıyla birlikte, ulaşım sektörü önemli bir dönüşüm geçirecek. Cumhurbaşkanı Kararı ile yayımlanan düzenleme, 31 büyükşehirde hizmet veren taksici, dolmuşçu ve servisçi esnafını 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirmeye tabi tutacak.
Bu değişiklik, özellikle taksici ve dolmuşçu esnafı için önemli bir mali yük getirecek. Daha önce basit usulde vergilendirilen ve bu sayede herhangi bir vergi ödemeyen bu kesim, artık hem Gelir Vergisi hem de KDV ödemek zorunda kalacak.
Gerçek Usulde Vergilendirme Ne Anlama Geliyor?
Gerçek usulde vergilendirme, işletmelerin gelir ve giderlerini detaylı bir şekilde kayıt altında tutarak, vergi matrahını bu kayıtlara göre hesaplaması anlamına geliyor. Bu durum, taksici ve dolmuşçu esnafının daha önce alışkın olmadığı bir muhasebe yükümlülüğü getirecek.
Maliyet Artışı Zam Olarak Yansıyacak
Vergi muafiyetinin kalkması ve gerçek usulde vergilendirmeye geçilmesiyle birlikte, ulaşım esnafının maliyetleri önemli ölçüde artacak. Bu artışın, ulaşım ücretlerine zam olarak yansıması kaçınılmaz görünüyor. Zira maliyetleri karşılayabilmek için esnaf, zam yapmak zorunda kalacak.
Yeni vergileme sistemiyle birlikte yaklaşık 80 bin taksici ve dolmuşçu hem Gelir Vergisi hem de KDV ödeyecek. Bu durum, özellikle dar gelirli vatandaşların ulaşım harcamalarını daha da artıracak.
Detaylar ve Etkiler
Cumhurbaşkanı Kararıyla yayımlanan yeni vergileme sistemi, büyükşehir il sınırlarında bulunan ve nüfusu 30 bini geçen ilçelerde şehir içi yolcu taşımacılığı yapan mükelleflerin gerçek usulde vergilendirilmesini düzenliyor. Bu mükelleflerin kapsamına taksici ve minibüsçülerle (dolmuş) kazancı düşük olan halk otobüsü ve servisçiler giriyor. Halen basit usulde vergilendiren bu esnaf bu yöntem sayesinde herhangi bir vergi ödemiyor. Büyükşehir olmayan diğer illerdeki taksici ve minibüsçü esnafı ise yeni basit usulde kalacak.
Hükümet daha önce şehir içi yolcu taşımacılığı yapan esnafı 2023 yılı seçimleri sırasında basit usule geçirmiş ve vergi yüklerini sıfırlamıştı. Şimdi gerçek usule geçilmesiyle taksici ve dolmuşçular fiş kesip yüzde 20 KDV ödeyecek. KDV’yi ödemek için devlete her ay bin lira beyanname harcı yatıracak. Tutulacak defter ve hesaplar için muhasebeciye para ödemek zorunda kalacak. Dolayısıyla bütün bu masraflar taksi ve dolmuşa yılbaşında yüklü zamları kaçınılmaz hale getirecek.
Sıfırdan yüzde 50’ye kadar çıkıyor
Sözcü’den Erdoğan Süzer’in haberine göre, basit usulden gerçek usule geçilmesiyle birlikte şoför esnafının vergisi sıfırdan yaklaşık yüzde 50’lere çıkacak. Örneğin yılda 600 bin lira net kazanç (yakıt, bakım, şoför, sigorta çıktıktan sonra) elde eden bir taksici bugün hiç vergi ödemezken gerçek usule geçince 600 bin liralık kazancından yüzde 15’ten başlayıp yüzde 40’a varan oranda Gelir Vergisi alınacak. Bu da 142 bin lira tutuyor. Ayrıca net 120 bin TL KDV ve şoförü varsa 30 bin lira stopaj ödeyecek. Böylece ödeyeceği toplam vergi 292 bin lirayı bulacak.
Beklentiler ve Projeksiyonlar
Ulaşım sektöründe yaşanan bu değişikliklerin, önümüzdeki dönemde ulaşım fiyatlarını önemli ölçüde etkilemesi bekleniyor. Özellikle büyükşehirlerde yaşayan ve toplu taşıma araçlarını sıkça kullanan vatandaşlar, bu durumdan olumsuz etkilenebilir.
