İTB Başkanı Kestelli: Maliyet Krizi Açıklanamaz, Üretim Gücü Korunmalı
İzmir Ticaret Borsası (İTB) Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, Temmuz ayı meclis toplantısında yaptığı önemli açıklamalarla Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu durumu değerlendirdi. Kestelli, sürdürülebilir büyüme vurgusu yaparak, ülkenin dört bir yanındaki oda ve borsa meclislerinde yıllardır yapılan uyarılara dikkat çekti. Gelinen noktada, herkesi yoran bir sürecin yaşandığını ifade etti.
Maliyet Krizi ve Yüksek Enflasyonun Etkileri
Kestelli, pandemi ve sonrasındaki jeopolitik gelişmelerin yaşattığı sorunlara rağmen, mevcut maliyet krizinin tam olarak izah edilemediğini belirtti. Yüksek enflasyonun uzun yılların kazanımlarını aşındırdığını vurgulayan Kestelli, son üç yıldır uygulanan rasyonel politikalara dönüş çabalarının, fiyatlama davranışlarındaki bozulma ve coğrafyadaki belirsizlikler nedeniyle yeterince etkili olamadığını dile getirdi. Bu zorlu süreçten Türkiye’nin üretim gücünü minimum hasarla çıkarmanın kritik önem taşıdığının altını çizdi.
Ekonomide Kelebek Etkisi
Tarımsal üretimde zorlukların derinleştiğini, kârlılığın azaldığını, rekabetçiliğin gerilediğini ve şirketlerin finansal dayanıklılığının zayıfladığını belirten Kestelli, ekonomide kelebek etkisinin her alanda görüldüğünü ifade etti. Örneğin, tekstil sektöründeki sıkıntıların pamuk üreticilerini olumsuz etkilediğini vurguladı. Bu tespitlerin karamsarlık yaratmak amacıyla yapılmadığını, Türkiye’nin daha önce de birçok zorluğun içinden güçlenerek çıktığını ve bu sıkıntıların da aşılacağına inandığını belirtti. Merkez Bankası’nın attığı adımın, yeni bir dönemin başlangıcı olmasını temenni etti ve potansiyeli harekete geçirecek, küresel rekabet gücünü artıracak yapısal reformların kararlılıkla devreye alınması gerektiğini söyledi.
Tarımsal Tüketimde Beklenen Artış
Konuşmasında, dünya genelinde tarımsal ürünlerin tüketiminin 2034 yılına kadar yüzde 13 oranında artacağının öngörüldüğünü belirten Kestelli, 2025–2034 Tarımsal Görünüm Raporu’na atıfta bulunarak, bu artışın neredeyse tamamının düşük ve orta gelirli ülkelerden kaynaklanacağını ifade etti. Korumacılık politikalarına rağmen küresel gıda ticaretinin öneminin daha da artacağını kaydeden Kestelli, hem üretimi artırmak hem de çevresel sürdürülebilirliği sağlamak gibi ikili bir sorumlulukla karşı karşıya olunduğunu vurguladı. Bu süreçte çiftçiyi merkeze alan ve uluslararası iş birliğini önceleyen tarım politikalarının hayata geçirilmesinin önemine dikkat çekti.
Sektörel Bağlam ve Piyasa Etkileri
Kestelli’nin açıklamaları, Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu zorlu durumu ve geleceğe yönelik beklentileri net bir şekilde ortaya koyuyor. Yüksek enflasyonun ve maliyet krizinin üretim üzerindeki olumsuz etkileri, sektörler arası bağlantılar ve kelebek etkisi vurgusuyla daha da belirginleşiyor. Özellikle tarım sektöründeki zorlukların ve gelecekteki tüketim artışının dikkate alınması gerektiği, sürdürülebilir politikaların önemini artırıyor. Merkez Bankası’nın adımları ve yapısal reformların hayata geçirilmesi, ekonominin toparlanması için kritik bir rol oynayacak.
Gelecek Projeksiyonları ve Beklentiler
Kestelli’nin 2034 yılına kadar tarımsal tüketimde beklenen yüzde 13’lük artış projeksiyonu, Türkiye’nin tarım politikalarını yeniden değerlendirmesi için önemli bir işaret. Düşük ve orta gelirli ülkelerdeki talep artışı, Türkiye’nin bu pazarlara yönelik üretim ve ihracat stratejilerini geliştirmesini gerektiriyor. Aynı zamanda, çevresel sürdürülebilirlik ve çiftçinin desteklenmesi, uzun vadeli başarı için vazgeçilmez unsurlar olarak öne çıkıyor.
Sonuç olarak, İTB Başkanı Işınsu Kestelli’nin açıklamaları, Türkiye ekonomisinin karşı karşıya olduğu zorlukları ve potansiyel fırsatları bir arada değerlendiriyor. Maliyet krizinin etkileri, sektörler arası bağlantılar ve gelecekteki tarımsal tüketim trendleri dikkate alınarak, sürdürülebilir ve kapsayıcı politikaların hayata geçirilmesi gerekiyor.
